تحقیق در مورد شمس الدین محمد حافظ شیرازی کلاس
تحقیق در مورد شمس الدین محمد حافظ شیرازی کلاس هفتم
طرح پژوهش، تحقیق کامل، قابل ویرایش و آماده چاپ pdf و word
مقدمه:
شمس الدین محمد حافظ شیرازی ملقب به خواجه حافظ شیرازی و مشهور به لسان الغیب است. حافظ شیرازی از مشهورترين شعراي تاريخ ايران و از تابناك‌ترين ستارگان آسمان علم و ادب ايران زمين است ، كه تا نام ايران زنده و پابرجاست نام وي نيز جاودان خواهد بود.
تولد حافظ:
«خواجه شمس‌الدين محمد حافظ شيرازى» فرزند بهاءالدين معروف‌ترين شاعر عارف قرن هشتم و يكى از چهار شاعر بزرگ ايرانى است كه در جهان معروف شده‌اند.
از زمان تولد او اطلاع دقيقى در دست نيست ولى محققان آن را بين سالهاى 700 تا 726 ق ذكر كرده‌اند.
از مجموع كتابهائى كه درباره حافظ نوشته شده چنين فهميده مى‌شود كه بهاءالدين محمد پدر حافظ در عصر اتابكان فارس از اصفهان به شيراز مهاجرت كرده و در آنجا از طريق بازرگانى ثروتى اندوخته است؛
ولى ديرى نگذشته كه زندگى را بدرود گفته و كارهاى تجارتى او آشفته و نابسامان گرديده است. وارثان او به بينوايى و تنگدستى افتادند.
پسر او محمد بعدها ناگزير شده كه روزى خود را از عرق جبين و كد يمين حاصل نمايد بنابراين در مغازه نانوايى براى خمير كردن آرد مشغول شد. در كنار آن نانوايى مكتب‌خانه‌اى بود كه هر وقت فرصت و مجالى مى‌يافت به تحصيل علم مشغول مى‌شد. قرآن مجيد را حفظ كرد و از همين‌رو بعدها تخلص خود را«حافظ» قرار داد.
لقب حافظ به‌طور عموم به كسانى اطلاق مى‌شود كه مى‌توانستند قرآن را تمام از بر بدون غلط بخوانند.
حافظ از زمره‌ى شاگردان قوام‌الدين عبدالله عالم معروف آن زمان( متوفى 772 ق) بوده است. از ديگر اساتيد وى را مى‌توان به علامه مير سيد شريف جرجانى و قاضى عضد الدين اشاره كرد.
تحقیق در مورد شمس الدین محمد حافظ شیرازی کلاس
ورود به دربار:
خواجه در دوران جواني بر تمام علوم مذهبي و ادبي روزگار خود تسلط يافت و هنوز دهه بيست زندگي خود را سپري ننموده بود كه به يكي از مشاهير علم و ادب ديار خود بدل گشت.
وي در اين دوره علاوه براندوخته عميق علمي و ادبي خود قرآن را نيز كامل از حفظ داشت و اين كتاب آسماني رابا صدای خوش و با روايت‌هاي مختلف از بر مي‌خواند و از اين روي تخلص حافظ را بر خود نهاد.
در دوران شاه شیخ ابواسحاق حافظ به دربار راه یافت و شغل دیوانی پیشه نمود .
حافظ علاوه بردربار شاه ابواسحاق در دربار شاهان دیگر مانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز راه داشته است. امرار معاش حافظ از طریق شغل دیوانی بوده و شاعری پیشه اصلی او نبوده است.
ازدواج:
شیخ حافظ شیرازی درجوانی در نانوایی کار می کرد و نان را به منطقه ثروتمندنشین شهر میرساند. در همین بحبوحه او با شاخه نبات دختر زیبای که مسحور زیبایی و کمالات او شد، آشنا شد . او برای رسیدن به وصال یار، 40 شبانه روز در آرامگاه بابا کوی شب زنده داری کرد و به دعا پرداخت . سپس به وصال یار دست یافت و با شاخه نبات ازدواج کرد. حاصل این ازدواج یک فرزند بود.
گروهی نام همسر حافظ را شاخ نبات و گروهی دیگر بر این اعتقاد هستند که نام همسر حافظ، نسرین بوده و حافظ شیرین زبانی معشوقش را به شاخ نبات تشبیه کرده است.
همسر و پسر حافظ :
او فقط یک بار ازدواج کرد و پس از درگذشت همسرش دیگر ازدواج نکرد. همسر حافظ در همان سال های اول ازدواج پسری به دنیا آورده باشد که تنها فرزند حافظ است و او هم در دوران جوانی در راه سفر نیمه کاره به هند همراه پدرش، فوت می شود.
غزلیات حافظ شیرازی:
حافظ اکثر اشعارش را در قالب غزلیات سروده است. او یکی از تاثیرگذارترین شاعران تاریخ ایران به شمار می آید که بر روی شعرای پس از خود تاثیر بسیاری گذاشته است.
با آنکه حافظ غزل عارفانه ی مولانا و غزل عاشقانه ی سعدی را پیوند زده، نوآوری اصلی او در تک بیت های درخشان، مستقل، و خوش مضمون فراوانی است که سروده است. استقلالی که حافظ از این راه به غزل داده به میزان زیادی از ساختار سوره های قرآن تأثیر گرفته است، که آن را انقلابی در آفرینش اینگونه شعر دانسته اند.
شهرت او به قدری بر سر زبان ها افتاد که در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی، بیشتر غزلیاتش، به زبان های مختلف خارجی ترجمه و رواج پیدا کرد.
موضوع اشعار حافظ بسیار متنوع بوده و از اشعار او در موسیقی سنتی ایرانی، هنرهای تجسمی و خوشنویسی استفاده می شود.
شغل حافظ شیرازی :
شاعری شغل اصلی او نبوده و امرار معاش او از طریق شغلی دیگر که احتمالا کار با اسناد بیوتات، فرمان ها و مکاتبات دولتی دربار بود تامین می شد
آثار حافظ :
دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چندین قصیده می باشد که در طول ۵۰ سال سروده است. از آن جایی که حافظ تنها در لحظاتی که خاص و الهام بخش بود به سرودن اشعارش می پرداخت، به طور متوسط در هر سال فقط ۱۰ غزل سروده و تمرکز او خلق اثری شایسته مقام واقعی معشوق بوده است. تاکنون بیش از 400 بار به اشکال مختلف به زبان فارسی و زبان های دیگر در دنیا به چاپ رسیده است.
تحقیق در مورد شمس الدین محمد حافظ شیرازی کلاس
تعداد نسخه های خطّی ساده یا تذهیب شدۀ آن در کتابخانه های ایران، افغانستان، هند، پاکستان، ترکیه و حتیکشورهای غربی از هر دیوان فارسی دیگری بیشتر است . نکتۀ خاصی که در دیوان حافظ وجود دارد، کثرت نسخه هایی با مفردات و واژه های گوناگون است که این ویژگی سبب بروز تصحیحات متعدد و گاه متناقض هم در بین مصححان می شود.
چندین رباعی نیز به حافظ نسبت داده شده که هرچند مانند غزل های او از ارزش ادبی والایی برخوردار نیستند، اما در انتساب برخی از آن ها تردید زیادی وجود ندارد.
گلچینی از بهترین اشعار حافظ
ای بی خبر بکوش که صاحب خبر شوی
تا راهرو نباشی کی راهبر شوی
در مکتب حقایق پیش ادیب عشـق
هان ای پسر بکوش که روزی پدر شوی
دست از مس وجود چو مردان ره بشوی
تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی …
شعر ادبی زیبا از حافظ
گفتم غم تو دارم گفتا غمت سرآید
گفتم که ماه من شو گفتا اگر برآید
گفتم ز مهرورزان رسم وفا بیاموز
گفتا ز خوبرویان اینکار کمتر آید
گفتم که بر خیالت راه نظر ببندم
گفتا که شب رو است او از راه دیگر آید
گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد
گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید
گفتم خوشا هوایی کز باد صبح خیزد
گفتا خنک نسیمی کز کوی دلبر آید
گفتم که نوش لعلت ما رابه آرزو کشت
گفتا تو بندگی کن کو بنده پرور آید
گفتم دل رحیمت کی عزم صلح دارد
گفتا مگوی با کس تا وقت ان درآید
گفتم زمان عشرت دیدی که چون سر آمد
گفتا خموش حافظ کاین غصه هم سر آید حافظ
تحقیق در مورد شمس الدین محمد حافظ شیرازی کلاس
شعر غمگین حافظ
مژده ای دل که مسیحا نفسی می آید
که ز انفاس خوشش بوی کسی می آید
از غم هجر مکن ناله و فریاد که من
زده ام فالی و فریاد رسی می آید
ز آتش وادی ایمن نه منم خرم و بس
هرکس آنجا به امید قبسی می آید
هیچکس نیست که در کوی تواش کاری نیست
هرکس آنجا به طریق هوسی می آید
کس ندانست که منزلگه معشوق کجاست
این قدر هست که بانگ جرسی می آید
جرعه‌ای ده که به میخانه ارباب کرم
هر حریفی ز پی ملتمسی می آید
دوست را گر سر پرسیدن بیمار غم است
گو بیا خوش که هنوزش نفسی می آید
خبر بلبل این باغ بپرسید که من
ناله ای میشنوم کز قفسی می آید
یار دارد سر صید دل حافظ، یاران
شاهبازی به شکار مگسی می آید
سفرهای حافظ
حافظ بیشتر عمر خود را در شیراز گذراند و بر خلاف سعدی به جز یک سفر کوتاه به یزد و یک مسافرت نیمه تمام به بندر هرمز همواره در شیراز بود
پشیمانی از سفر به هند
نقل شده است که وی مورد احترام فراوان سلاطین آل جلایر و پادشاهان بهمنی دکن هندوستان قرار داشت
و پادشاهان زیادی او را به پایتخت های خود دعوت کردند حافظ تنها دعوت محمود شاه بهمنی را پذیرفت
و عازم آن سرزمین شد ولی چون به بندر هرمز رسید و سوار کشتی شد طوفانی در گرفت
و خواجه که در خشکی، آشوب و طوفان حوادث گوناگونی را دیده بود نخواست
خود را گرفتار آشوب دریا نیز بسازد از این رو از مسافرت شد.
ویژگی اشعار حافظ شیرازی
- رمزگذاری: رمز پردازی شعرهای حافظ را تبدیل به خانه ای پر از راز و رمز کرده است. شعرهای حافظ بسیار شبیه به آینه می باشند که صورت خواننده را در خودش نشان میدهد و این بخاطر وجود سمبل ها و نمادهای زیادی در شعرهایش می باشد.
- رعایت کردن اصول دقیق در محیط ادبیات: این تناسب ها و اصول ها در لفظ مراعات النظیر گفته میشود در اشعار حافظ اهمیت و ارزش زیادی دارد.
- لحن شروع کننده شعرها به شکل خوب و شورافکن: ادبیات و لحن شروع کننده غزل و شعرها قابل فکر و تامل هستند. با توجه به موضوع و محتوا حافظ شیرازی لحن خاص و خوبی را برای آغاز شعرهایش دارد شزوع شعرهایش بعضی اوقات با لحن حماسی و شور دارد و بعضی اوقات رندانه و شوخ آلود و گاهی دیگر حسرت بار و ناراحت می باشد.
- طنز: بحن رندانه حافظ شیرازی با توجه و پشتیبانی طنز می باشد. وجود طنز در شعرهایش تا جایی که امکان دارد ظرفیت بیان را بالا برده و به شعرها شور و حرارت و حیات بالایی داده است. حافظ به کمک طنز شروع به گفتن ناگفته ها در عینه ظرافت و دقت پرداخته است و نوش و نیش را همزمان و باهم کنار هم آورده است.
- داشتن ایهام و ابهام: اشعار سروده شده حافظ شعرهای دارای ایهام و ابهام هستند و داشتن ابهام اشعار وی را لذت بخش و دارای راز کرده است.
داشتن ایهام در اشعار حافظ به چند قسمت تفسیر میشوند:
اول اینکه حافظ سعی داشته اشعارش را به بهترین شکل و حالت ممکن صورت دهد و چون ابهام جزعی از شعر ناب و خوب به حساب می آید حافظ یالاترین سود را برده است. دوم اینکه در زمان پر فتنه حافظ شیرازی از ظاهر اعتراض زبانی خاص را میخواست زبانی که بتواند مواضع مختلف را تفسیر کند و حافظ با رویکردی مناسب به ایهام و طنز موفق شد این زبان را به کار بگیرد زبانی که هم بتواند ناگفتنی ها را بگوید و هم آسیبی و فتنه ای برای شاعر نداشته باشد.
تحقیق در مورد شمس الدین محمد حافظ شیرازی کلاس
آرامگاه حافظ کجاست؟
آرامگاه حافظ یا حافظیه در بخش مرکزی شهر شیراز و در استان فارس واقع شده است. حافظیه در جنوب دروازه قرآن در حاشیه شمالی شیراز و در ابتدای خیابان گلستان قرار دارد. حافظ در سال ۷۹۲ هجری قمری در شهر شیراز از دنیا رفت.
منابع:
https://namnak.com
https://magirans.com
https://www.hamshahrionline.ir
https://magirans.com
https://www.noorsoft.org
https://www.daneshchi.ir
مطالب دیگر:
در مورد شخصیت بزرگمهر تحقیق کنید و شرح حال یا داستانی از زندگی او را در کلاس بخوانید
دیدگاه کاربران ...
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.