تحقیق در مورد رود جیحون کلاس
جیحون یا آمو دریا
جیحون (یا آمودریا) ، رودی در آسیای میانه، به طول حدود 2540 كیلومتر،كه به دریاچه آرال(بحرخوارزم) می‌ریزد.
پرآب‌ترین رود در آسیای مرکزی آمودریا(جیحون) است و رود دوم سیردریا(سیحون) است.
چون این رود در شاهنامه عموماً مرز ایران و توران تلقی می شود که در افسانه آرش کمانگیر وجود دارد، نام آن به فراوانی به صورت جیحون آمده است.
در فارسی تاجیکی، به رود، دریا می‌گویند.
آمودریا از کوههای پامیر سرچشمه گرفته و در قسمت مرزهای شمالی افغانستان با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان جاری است.
این رود به‌طور تاریخی در حدود یا سرحد سرزمین باستانی ایران قرار داشته و در آثار اساطیری نیز مرز ایران و توران به‌شمار می‌رود.
در گذشته در دوره‌ای به دریای خزر می‌ریخته بعدها مسیر آن تغییر کرده و با پیوستن به رود سیردریا (سیحون) به دریاچه آرال می‌ریزد.
دریاچه آرال از سال پیش به خشکی رفت و نود درصد آن خشک شده‌است.
آمودریا یا جیحون / تحقیق در مورد رود جیحون کلاس چهارم
نام دیگر آن رود جیحون که که همراه با رود سیحون در آسیای میانه به دریاچه آرال می‌ریزند؛ درگذشته به وخش و یخشا ارته معروف بودند.
آرال به جای سرزمین خوارزمی
از زمان هخامنشیان آسیای مرکزی را اورزمی یا خوارزمی می‌نامیدند که در پارسی نو به شکل خوارزم (زمین خوار و پست و جلگه‌ای) درآمد.
نام این دریاچه در طول تاریخ دریاچه خوارزم یا دریاچه وخش بوده است ولی از زمانی که آسیای مرکزی به دست مغول‌ها و روس‌ها افتاد نام آرال جایگزین نام تاریخی خوارزم شد.
دو رود تاریخی سرزمین خارزم هم رود وخش و رود یخشاارته بود که از سده ۱۶ به بعد به نام‌های آمودریا(جیحون) و سیردریا ( سیحون) تغییر یافته است.
ماوراءالنهر
در کرانهٔ شرقی خراسان بزرگ دو رود بزرگ جاری بود که گاه به نام‌های سیحون و جیحون خوانده می‌شوند و سرزمین‌های آن سوی آنها را فرارود یا ورارود و به اصطلاح عربی ماوراءالنهر می‌خوانند.
آمودریا در اصل به معنای رود شهر آمو است.
آمو کوتاه‌شدهٔ آمُل (آمل خراسان یا ترکمن‌آباد امروزی) است.نام شهر امروزی آمل برمی‌گردد به زندگی آنان در آن گستره.
همچنین آن که دو آمل، یکی در مازندران و دیگری در گسترهٔ آمودریا، جای داشته
آمودریا همان رودی بوده‌است که در ادبیات اساطیری ایران مرز بین ایران و توران را نشان مشخص می‌کرده‌است.
آمودریا در ادبیات / تحقیق درباره رود جیحون
آمودریا همان رودی بوده‌است که در ادبیات اساطیری ایران مرز بین ایران و توران را نشان مشخص می‌کرده‌است.
در غزل معروفی از رودکی شاعر معروف پارسی‌گو می‌خوانیم که:
بوی جوی مولیان آید همی یاد یار مهربان آید همی
ریگ آموی و درشتی‌های او زیر پایم پرنیان آید همی
رود جیحون مسیر مناسبی برای عبور كاروانها
رود جیحون مسیر مناسبی برای عبور كاروانها بود، زیرا مناطق گوناگون جمعیتی را به هم متصل می‌كرد و حمل و نقل مسافر و كالا با كشتی آسان‌تر بود.
در فصل سرما، كه سطح آب دو تا پنج ماه یخ می‌بست، كاروانها با چهارپایان و ارابه و بارهای سنگین از روی آن می‌گذشتند.
ضخامت یخ پنج وجب و گاه بیشتر می‌شد.
اهالی خوارزم در زمستان، برای آب مصرفی خود و چهارپایان، در میان یخ چاه حفر می‌كردند و با ظرفهای بزرگ آب آن را به محل زندگی خود می‌بردند.
رود جیحون در طول تاریخ مرز طبیعی برخی مناطق را تشكیل می‌داد، برای نمونه مرز ایران و توران بود كه دو سرزمین ایرانیان را از هم جدا می‌كرد.
محل داستانهای شاهنامه نیز عمدتاً در اطراف جیحون بوده است.
داریوش هخامنشی در كتیبه بیستون از كشورهای زیر فرمان خود، كه در دو سوی رود جیحون بودند، نام برده است.
آمودریا (رود وخش به معنی شتابان، رودخانه آمو یا جیحون نام پارسی باستان رود: وَخش است)
رودخانه جیحون از کجاها عبور میکند:
مرز ازبکستان و افغانستان
بخشهای عمده ای از آب جیحون از کوههای پامیر واقع در تاجیکستان و شمال افغانستان سرچشمه می گیرد،
وقتی رود وخش به نهرهای بلخ آب می پیوندد جیحون نام می گیرد و ابتدا در مرز دو کشور افغانستان و تاجیکستان پبش می رود، بعد مرز طبیعی ازبکستان و افغانستان می شود.
مرز ترکمنستان و افغانستان
از ناحیۀ ترمذ به بعد و کمی قبل از کالف به سوی شمال غرب می پیچد و در مرز ترکمنستان و افغانستان جریان می یابد.
از میانۀ راه کالف به زم (کرکی) این رود تماماً در خا ک ترکمنستان جریان دارد ودر جهت شمال غربی پیش می رود تا به جنوب خوارزم می رسد.
مرز دو کشور ترکمنستان و ازبکستان
از آن جا به بعد مرز دو کشور ترکمنستان و ازبکستان است وتقریباً از جنوب شرقی هزاراسب، که اراضی حاصلخیز دو سوی جیحون آغاز می شود، همه در استان خوارزم ازبکستان واقع می شود.
کمی آن طرفتر و در منتهی الیه اراضی حاصلخیز شمال خیوه جیحون دوباره به مقدار کمی مرز طبیعی دو کشور ازبکستان و ترکمنستان می شود،
اما بلا فاصله در جهت شمال به راه خود ادامه می دهد و وارد جمهوری خود مختار قره قالپاق می شود تا این که به دریای خوارزم (آرال)می ریزد.
نعمت رود جیحون برای ساکنان:
از جیحون قریب 19 نهر جدا می شود که هریک نام و مشخصات جداگانه ای دارد و هرکدام از این نهرها تعدای آبادی را آبیاری می کنند.
مجموع این آبادی ها از 150 در می گذرد.
برخی از آنها آبادیهای بزرگ و حاصلخیز و پرنعمتی هستند.
این غیر از شهرهای بزرگ و پر آوازۀ مسیر جیحون است که اصلاًً حیات و رونق شهری خود را مدیون این رود تاریخی هستند.
تهیه و تنظیم: سایت کلاس درسی
دیدگاه کاربران ...
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.